Dé manier waarop kinderen een tekst leren voor een toets is even een paar keer doorlezen. Dan heb je ook dié leerlingen die de tekst lezen en een samenvatting maken. Geweldig! Maar vaak valt het resultaat dan alsnog tegen. Want wat doen zij; ze lezen de tekst een keer door en schrijven vervolgens het grootste deel daarvan letterlijk over in hun samenvatting. Maar of ze de tekst ook echt begrijpen....?
Wat heb je eigenlijk nodig om een tekst te kunnen begrijpen en te onthouden?
Ik noem er een paar:
- weten hoe je een hoofdgedachte uit een tekst haalt
- weten wat verwijswoorden zijn en deze herkennen en gebruiken
- weten wat signaalwoorden zijn, deze herkennen en gebruiken
- tekstverbanden zien
- leesstrategieën kennen en kunnen toepassen
- kennis van de wereld om je heen
- een grote woordenschat
Een grote woordenschat is een zeer belangrijke voorwaarde voor begrijpend lezen. Hoe kun je de woordenschat van je kind vergroten? Tien tips:
- Leg veel uit en benoem wat je tegenkomt. Gebruik daarbij ook moeilijke varianten van woorden: fauteuil i.p.v. stoel, afbeelding i.p.v. plaatje. schakel sowieso niet te veel terug in taalniveau als je tegen je kind praat. Hij moet je nog wel begrijpen, maar een beetje moeite mag hij er wel voor doen.
- Lees verschillende teksten (voor): verhalen, teksten over onderwerpen die je kind interesseren, maar ook het recept van de taart die jullie samen bakken, de folder over de vakantiebestemming, enzovoort. En denk ook aan knutselboeken. Zo komt je kind in aanraking met minder alledaagse woorden.
- Kijk samen naar programma's zoals het Jeugdjournaal, Het Klokhuis en herhaal woorden die daarin voorkomen.
- Lees veel voor. Zelf lezen is belangrijk voor de technische leesontwikkeling, maar nieuwe woorden zal je kind niet gauw leren uit boekjes voor beginnende lezers.
- Lees een tekst met nieuwe woorden meerdere keren voor. Vooral jonge kinderen zijn dol op herhaling en nieuwe woorden blijven beter hangen als ze vaker herhaald worden.
- Ook oudere kinderen zijn gebaat bij voorlezen. Ten eerste is samen op de bank met een boek gezellig, en bovendien kunnen jullie samen wat moeilijkere boeken lezen, met een wat ingewikkelder verhaal en weer nieuwe woorden.
- Kies ook voor wat oudere boeken. Moderne schrijvers zullen niet zo gauw woorden als voortreffelijk, kwelgeest enzovoort gebruiken, maar dat zijn toch woorden die je kind moet kennen.
- Maak er een spelletje van om nieuwe woorden te ontdekken. Je kind wordt een woorddetective. Stimuleer oudere kinderen om onbekende woorden zelf op te zoeken. Bijvoorbeeld in het gratis online woordenboek van Muiswerk.
- Speel woordspelletjes! Er zijn er echt heel veel op de markt. Enkele voorbeelden: Scrabble, Boggle, Tik Tak Boem, Rara Wat ben Ik, Draaitaal en Pim Pam Pet....
- Ga gezellig natafelen en gebruik gesprekkaarten van bijvoorbeeld De Kletspot of Praatprikkels
Ik hoor uit het onderwijsveld veel verontrusting over de tijd die ouders hebben. Tijd om rustig met hun kind samen een boekje te lezen, een (bord)spelletje te spelen en een gesprek te voeren is er niet of nauwelijks. En natuurlijk is het onderwijs dé plek waar het technisch leren lezen plaats vindt. En natuurlijk leert de meester of juf jouw kind manieren om een tekst de baas te worden. Echter is en blijft de rol van jou als ouder enorm. Praat, lees, schrijf, kook, speel spelletjes, wandel, fiets en knutsel samen; fantastische manieren om ervoor te zorgen dat de woordenschat van jouw kind zich ontwikkelt en blijft toenemen.
Tot welke leeftijd moet ik dit dan blijven doen?
Wees gerust. Plant gedurende de basisschoolleeftijd een zaadje en je zult tijdens de tienerjaren de vruchten daarvan plukken. Jouw tiener zal een schat aan woorden bezitten om nieuwe uitdagingen op het voortgezet onderwijs aan te kunnen. Van jongs af aan samen lezen en praten zorgt voor een basishouding waarmee jouw tiener wil en kan leren. En natuurlijk komen er weer andere uitdagingen voor jou als ouder op je pad, maar dat houdt het ouderschap ook leuk en spannend.
Veel plezier met jullie TIJD SAMEN😀🎉
Reactie schrijven